แก๊สเรดอน(Radon) เป็นก๊าซกัมมันตรังสี ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น แต่ทำให้คนเป็นมะเร็ง จัดเป็นอีกหนึ่งในมลภาวะทางอากาศ ที่เป็นอันตรายกับมนุษย์ และทำให้คนป่วยเป็นมะเร็งปอด รองจากบุหรี่กันเลยนะคะ ที่อเมริกา มีคนตายจากมะเร็งปอดที่เกิดจากแก๊สเรดอน ราวๆ 5พัน ถึง สองหมื่นคนต่อปี สาเหตุของการเกิดแก๊สเรดอน เกิดจากการสลายตัวของแร่เรเดียม ที่มีปะปนอยู่ทั่วไปในธรรมชาติ ภูมิภาคไหนที่มีแร่ธาตุกัมมันตรังสีเยอะหน่อย ก็จะมีแก๊สเรดอนเยอะหน่อยตามไปด้วยค่ะ ถ้าขุดเอาดินหินที่มีแร่พวกนั้นมาสร้างบ้าน บ้านก็จะปล่อยแก๊สเรเดียมออกมา ดังนั้นการสร้างบ้านที่ต่างประเทศ ทุกวันนี้จะมีการวัดค่าแก๊สเรเดียม และดูเรื่องการถ่ายเทการระบายอากาศ ถ้ามีการปล่อยแก๊สเรเดียมในเกณฑ์สูง และการถ่ายเทอากาศทำได้ไม่ดี คนในบ้านนั้นก็อาจเป็นมะเร็งปอดในอนาคตได้ ซึ่งจากผลการสำรวจในไทยพบว่า ภาคใต้และภาคเหนือ มีแก๊สเรเดียมในเกณฑ์สูง ในหลายพื้นที่ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในภาคเหนือ ซึ่งมีความสัมพันธ์กับการป่วยเป็นมะเร็งปอดในภาคนี้ที่สูงกว่าภาคอื่นมากๆด้วยนะคะ
บ้านจัดเป็นหนึ่งในปัจจัยสี่ของมนุษย์ เป็นที่อยู่อาศัยที่ควรให้ความอบอุ่นและปลอดภัยสำหรับสมาชิกที่อาศัยอยู่ แต่จะมีใครคิดบ้างคะ ว่าบ้านที่เราอาศัยอยู่ทุกวัน จะมีภัยร้ายแอบแฝงอยู่ด้วยโดยที่เรา ไม่สามารถมองเห็นได้ ภัยร้ายนั้น คือ “เรดอน” นั่นเองค่ะ ซึ่งเป็น แก๊สเฉื่อยที่ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น และไม่มีรส ทำให้เราไม่ทราบว่ามีแก๊สนี้ อยู่รอบ ๆ ตัวเรา นอกจากการตรวจโดยใช้เครื่องมือทางวิทยาศาสตร์เท่านั้นค่ะ ทางการแพทย์ในประเทศสหรัฐอเมริกาพบว่า เรดอนเป็นสาเหตุของการ เกิดมะเร็งปอดเป็นอันดับ 2 รองจากบุหรี่ และถ้าสูบบุหรี่ในบ้านที่ มีเรดอนในระดับสูง จะเป็นการเพิ่มโอกาสในการเกิดมะเร็งยิ่งขึ้นไปอีกด้วยนะคะ
เนื่องจากเรดอนเป็นสารกัมมันตรังสีที่เป็นแก๊ส มีสัญลักษณ์ คือ Rn-222 และมีเลขเชิงอะตอมเท่ากับ 86 มีครึ่งชีวิต 3.8 วัน เกิดจากการสลายของธาตุเรเดียมในอนุกรมยูเรเนียม (U-238) และเมื่อเรดอนสลายจะให้ธาตุกัมมันตรังสีอื่น พร้อมกับให้รังสีแอลฟา และเมื่อเข้าสู่ร่างกายมนุษย์ทางลมหายใจ จะเป็นอันตรายโดยตรงหรือโดยอ้อมต่อดีเอ็นเอ (DNA) ในเซลล์ปอด ซึ่งยูเรเนียมพบได้ในดิน หิน และน้ำทำให้พบเรดอนได้ทั่วไป ในประเทศสหรัฐอเมริกามีแร่ยูเรเนียม ปริมาณมาก ทำให้พบเรดอนมีปริมาณสูง ปัจจุบันประเทศทั่วโลกต่างให้ความสนใจ และตระหนักถึงอันตรายของแก๊สเรดอนเนื่องจากแก๊สนี้อยู่ใกล้ชิดกับมนุษย์นั่นเอง
อยู่บ้านอย่างไรให้ปลอดภัยจากเรดอน
ถึงแม้ว่าเราจะไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ที่จะต้องอาศัยอยู่ในบ้านที่มีเรดอน แต่เราสามารถลดปริมาณเรดอนภายในบ้านได้ ซึ่งทำได้หลายวิธีดังต่อไปนี้นะคะ
-การออกแบบบ้านให้มีช่องระบายอากาศ และไม่ ปิดทึบจนเกินไป
-การเลือกใช้วัสดุก่อสร้างที่ไม่มีสารกัมมันตรังสี
-การระบายอากาศภายในบ้าน โดยการเปิดประตู หน้าต่าง และช่องระบายลม เพื่อไม่ให้มีเรดอนอยู่ภายในบ้านสูงเกินไป
-การอุดรอยร้าวและรอยแยก ตามพื้นและผนังของบ้าน ซึ่งเป็นสาเหตุหลักที่ทำให้เรดอนเข้าสู่ภายในบ้าน
สำหรับประเทศไทยนั้นปัจจุบันยังมีข้อมูลเกี่ยวกับเรดอนไม่มากนัก โดยเฉพาะการตรวจวัดเรดอนภายในบ้านหรือภายใน อาคาร แต่สำหรับในต่างประเทศนั้นได้ให้ความสำคัญกับเรดอนมาก มีงานวิจัยที่พบว่า บ้านในประเทศจีนมีเรดอน ปริมาณสูง เนื่องจากลักษณะของบ้านที่ปิดทึบและไม่มีช่องระบายอากาศ ตลอดจนวัสดุที่ใช้ก่อสร้างบ้านทำจากดินหรือ โคลนที่มีสารกัมมันตรังสีปนเปื้อน ในประเทศเกาหลีก็พบว่ามีเรดอนปริมาณสูงในบ้าน ทั้งบ้านแบบเก่าที่เป็นรูปแบบ เกาหลีและแบบใหม่ตามรูปแบบของยุโรป เนื่องจากวัสดุที่ใช้ก่อสร้างบ้านทำจากดินหรือโคลน ดังนั้นการสร้างบ้านที่ต่างประเทศ ทุกวันนี้จะมีการวัดค่าแก๊สเรเดียม และดูเรื่องการถ่ายเทการระบายอากาศ ถ้ามีการปล่อยแก๊สเรเดียมในเกณฑ์สูง และการถ่ายเทอากาศทำได้ไม่ดี คนในบ้านนั้นก็อาจเป็นมะเร็งปอดในอนาคตได้ ซึ่งจากผลการสำรวจในไทยพบว่า ภาคใต้และภาคเหนือ มีแก๊สเรเดียมในเกณฑ์สูง ในหลายพื้นที่ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในภาคเหนือ ซึ่งมีความสัมพันธ์กับการป่วยเป็นมะเร็งปอดในภาคนี้ที่สูงกว่าภาคอื่นมากๆด้วยนะคะ
สนใจอ่านเพิ่มเติมได้ที่
https://www.nci.go.th/en/Knowledge/download/4.pdf
ภาพจาก https://www.spokesman.com/stories/2009/mar/08/a-silent-danger/